Top 3 mythes over duurzame mode

Lange tijd heeft milieu- en mensvriendelijke kleding een imagoprobleem gehad. Duurzaamheid en mode werden gezien als onverenigbare, of op zijn minst paradoxale, fenomenen. Maar er zijn harde bewijzen dat groene, eerlijke kleding wel degelijk fashionable kan zijn. Er ligt biokatoen in de schappen bij H&M. Labels zoals G-Star maken werk van gifvrije mode. En duurzame labels zoals Studio Jux presenteren zich op de catwalks van de Amsterdam Fashion Week. Toch zijn er nog altijd misvattingen over kleding die is gemaakt met respect voor milieu, mens en dier. Tijd om de drie hardnekkigste mythes te ontzenuwen. 

1. Duurzame kleding is (te) duur.

Biokatoen is tegenwoordig voor een grijpstuiver te vinden bij prijsvechters zoals Hema, C&A en H&M. Die schappelijke winkelprijzen zijn het gevolg van de grote afzet die deze multinationals katoenproducenten kunnen garanderen. Bovendien is het duurzame gehalte van het spreekwoordelijke H&M'tje beperkt, ook als het (deels) van biokatoen gemaakt is. Wat betreft klimaatneutraliteit, eerlijke lonen en fatsoenlijke werkomstandigheden kan het in de wereld van fast fashion namelijk nog wel een tandje duurzamer.

Écht duurzame modemerken kunnen qua prijs dan ook (nog) niet concurreren met fast fashion ketens en discounters zoals Zara en Zeeman. Maar dat heeft niet simpelweg te maken met de beperkte inkoopmacht van kleine en middelgrote modebedrijven Ook de hogere kosten van milieuvriendelijke stoffen en eerlijke productiemethoden spelen een rol. Want ecofashion labels kenmerken zich doorgaans door bijzondere productieprocessen. Ambachtelijke naaitechnieken, productie in Nederland en vooruitstrevende designs maken hun collecties ingewikkelder en dus kostbaarder om te maken.

Maar is duurder ook onvoordelig? Wie bij de prijs van een kledingstuk rekening houdt met reële productiekosten en met de te verwachten levensduur, kan op de markt van sustainable fashion zeker koopjes scoren. Een product van goede kwaliteit klinkt op het eerste oog misschien prijzig. Maar als het lang gedragen kan worden, ben je als consument op lange termijn toch voordelig uit.

2. Duurzame mode is net als fast fashion alleen iets voor onverbeterlijke shopverslaafden.

Mode is van oudsher het domein van trendgevoelige fashionista's die met hun kooplust en wegwerpgedrag niet bepaald een toonbeeld van een eco-warrior zijn. Maar ook de vele Nederlanders die naar eigen zeggen geen modetrends volgen, laten door hun kledingconsumptie een flinke ecologische voetafdruk achter.

Voor het produceren van textielvezels zijn doorgaans grote hoeveelheden water en zware chemicaliën (waaronder pesticiden) nodig. Daarnaast worden bij het maken van een kledingstuk nogal wat water, chemicaliën (zoals bleekmiddelen en verfstoffen) en fossiele brandstoffen verbruikt. Bovendien zijn eerlijke lonen en fatsoenlijke werkomstandigheden geen vanzelfsprekendheid in de lagelonenlanden waar 95 procent van onze kleding wordt gemaakt.

Daar komt bij: de laatste jaren is het verschil tussen mode en kleding steeds kleiner geworden. Bijna alle kleding die we kopen heeft een directe link met de catwalk. Zelfs basics zoals ondergoed, nachtkleding en sportkleding, zijn doorgaans trendgebonden en bedacht door modeontwerpers.

Met als gevolg dat we vaker en meer kleding dan ooit kopen – meestal tegen een lagere prijs. En een sector die draait om goedkope massaproductie staat op gespannen voet met duurzaamheid.

3. Duurzame kleding is nergens te koop.

Toegegeven, er is nog een lange weg te gaan voordat alle kleding in onze winkelstraten mens- en milieuvriendelijk gemaakt is. En bij doorgewinterde fashionista's zal de koopgekte niet meteen toeslaan bij het zien van het assortiment van de gemiddelde Wereldwinkel. Maar wie even speurt, struíkelt bijna over de verantwoorde én mooie mode.

Bij duurzame (web)winkels zoals Nukuhiva, watMooi en Green This Season kan je gedachteloos shoppen met een geweten - want alle items zijn van duurzame makelij. Verantwoorde labels zoals HempHoodlamb (hennep) hebben een eigen online én stenen winkel. En bekende websites zoals Wehkamp, Zalando en Asos bieden met een eenvoudige zoekopdracht volop resultaten voor groene materialen zoals biokatoen, hennep, lyocell of linnen.

Het overzicht van partner brands op de websites van bijvoorbeeld Fair Wear Foundation en Made-By laat zich ook lezen als een simpele shopgids. Op de website van Made-By is zelfs te zien hoeveel milieuvriendelijke stoffen en sociaal verantwoorde kledingfabrieken merken zoals Kuyichi en Jackpot elk jaar gebruiken. Daarnaast kun je via Goedewaar.nl en Rankabrand.nl checken hoe verantwoord honderden mainstream mode-, sportkleding- en schoenenmerken zijn.

Wie helemaal met een schoon geweten in de (spreekwoordelijke) Kalverstraat wil winkelen, gaat op pad met de app van Rankabrand, en geeft winkels die qua duurzaamheid een onvoldoende scoren met een druk op de knop een digitaal zetje om het beter te gaan doen. Zo’n positieve actie zal nudgers zeker aanspreken, toch?  

Trendanalist en journalist Lynsey Dubbeld specialiseerde zich in duurzame mode. Via uiteenlopende publicaties - van een blog tot een boek - informeert ze je nuchter en feitelijk over alle aspecten die met het onderwerp te maken hebben. 

Vriend van Nudge: Mode voor morgen