Zelf afwasmiddel maken van klimop

Geïnspireerd door de bekende Britse tuinier James Wong haalt Heidelien veel van haar medicijnen uit haar tuin. Ook de moestuin was al gerealiseerd, dus een logische volgende stap waren de wasmiddelen. "Al die traditionele shampoo-, afwas- en wasproducten worden gemaakt op basis van aardolie" vertelt Heidelien. "Ze zijn vrij duur en bovendien niet goed voor de natuur. Vervuilende stoffen raken in het water. Om maar te zwijgen van de schadelijke stoffen die op je lichaam terechtkomen. Sommige zijn kankerverwekkend, wijst onderzoek uit."

Saponinen in inheemse planten

Steeds vaker kom je wasnoten uit India tegen als ecologisch alternatief voor wasmiddel. Maar je kunt een stuk dichter bij huis blijven om gezond en schoon te wassen, want ook vorige generaties in ons land hielden zich schoon met planten uit de natuur. Heidelien ging daarom op zoek naar oude kennis. "Verschillende inheemse planten bevatten saponinen, de stof die je nodig hebt om zeep te maken. Je vindt die krachtige ontvetters in onder meer klimop, paardenkastanje, zeepkruid en koekoeksbloem."

Klimop in de blender

Het recept voor de klimopsop is simpel en snel. Wie gewend is aan een paar druppels gifgroene dennengeur uit de fles, moet echter wel even omschakelen. De geur van saponinen wijkt ver af van de frisse bloemen- of citrusgeurtjes. En door de milde werking heb je al gauw een half kopje afkooksel nodig om de vaat te doen. De zeepplanten kunnen wat aanslag achterlaten in je gootsteen of douche. Dit kun je deels voorkomen door een natuurlijke ontharder, zoals citroensap of azijn, aan je waswater toe te voegen.

Ervaring van Josien

Josien ging haar tuin in en nam de proef op de som. "Omdat ik het recept niet precies wist, heb ik veel meer klimop gebruikt. Ook heb ik het langer laten koken. Met de staafmixer werkte het minder handig, maar hij is wel heel schoon geworden. Als test heb ik de afwas gedaan met het basismengsel. In het potje schuimt het wel, in de afwasteil niet. Maar borden, kopjes en bestek werden echt prima schoon! Zuur toevoegen zorgt ongetwijfeld dat het nog beter ontvet. En het verlengt de houdbaarheid."

Basisrecept

Ingrediënten: 50 g verse bladeren van klimop (Hedera helix L.) + 1 liter leidingwater

Bereidingswijze: Pluk de bladeren zonder steel. Weeg 50 g af en doe ze in een blender. Voeg er 1 liter water aan toe en mix. Giet het mengsel in een kookpot en breng zachtjes aan de kook. Laat nog 2 minuutjes doorkoken en haal de pot van het vuur. Giet het afgekoelde afkooksel door een theedoek en doe in een fles.

Houdbaarheid: Enkele weken op een koele plaats. De saponinen in klimop hebben schimmelwerende en antibacteriële stoffen, waardoor dit afkooksel relatief lang houdbaar is. 

Afwasmiddel

Ingrediënten: 100 ml citrusazijn + 900 ml klimopaftreksel

Bereiding: Doe de schillen van je uitgeperste biologische sinaasappels, citroenen of andere citrusvruchten in een schaal. Druk ze goed aan en overgiet met een witte alcoholazijn van 8° tot de schillen onder staan. Zet het deksel op de bokaal en laat het trekken. Schud dagelijks. Zeef na vier weken het afreksel, pers de schillen uit en vang de azijn op. Meng 100 ml van de citrusazijn met 900 ml van het klimopafreksel. Giet in een fles.

Gebruik: Voeg een finke scheut toe aan je warm afwaswater.

Houdbaarheid: Dit afwasmiddel is minstens een jaar lang houdbaar.

Toelichting van Heidelien: "Dit afwasmiddel schuimt niet, maar is een effectieve ontvetter. Het is bovendien antibacterieel en schimmeldodend. Het product ruikt lekker fris en met dit recept geef je het keukenafval een tweede leven. Heb je geen citrusschillen, dan kun je ook citroenverbena (Aloysia triphylla), citroenkruid (Artemisia abrotanum) of lavendel (Lavandula vera) gebruiken voor de geur."

Shampoo

Ingrediënten: 70 ml afkooksel van klimop (zie basisrecept), 200 ml brandnetelthee, 1 eigeel, 1 koffielepel olijfolie, 5 druppels etherische olie van rozemarijn of kamfer

Bereiding: Weeg 5 g gedroogde brandnetel af en giet 250 ml kokend water over het kruid. Laat 30 minuutjes trekken, tot het wat afgekoeld is en zeef het kruid eruit. Meng de olijfolie en de etherische olie voorzichtig door het eigeel. Giet dit mengsel in een oude shampoofles. Voeg de gefilterde thee en het afkooksel van klimop toe. Schud de shampoo tot alles mooi gemengd is.

Gebruik: Goed schudden voor gebruik. Knijp vervolgens een kleine hoeveelheid uit op je nat gemaakte haren en hoofdhuid. Masseer de shampoo in. Herhaal het voorgaande tot de volledige hoeveelheid is opgebruikt. Laat enkele minuutjes inwerken. Spoel je haar grondig met water.

Houdbaarheid: voor onmiddellijk gebruik, slechts 1 dag houdbaar

Toelichting van Heidelien: "Deze goed reinigende shampoo is heel geschikt voor mensen met droog, broos haar dat een revitaliserende kuur kan gebruiken. Mensen die te kampen hebben met roos, jeukende hoofdhuid, haaruitval of luizen zijn er eveneens mee gebaat. De shampoo heeft een relatief lage pH. In een zuur milieu sluiten de haarschubben zich, waardoor de lichtreflecties op de gesloten haarschubben allemaal parallel gaan lopen. Het haar krijgt een mooie glans."

Deze recepten komen uit de door Heidelien geschreven Handleiding Plantaardige Zeepvervangers. Heb jij nog goede recepten van natuurlijke alternatieven voor wasmiddel? Laat het weten in de reacties!

Gerelateerd project

Nederland

Maak je eigen schoonmaakmiddelen