Gezond eten is een keuze (of toch niet?)

Of je het nu per 1 januari doet, het altijd al in je achterhoofd zat, of dat je plotseling het licht hebt gezien: veel mensen nemen zich wel eens voor om gezonder te gaan eten. En bijna net zoveel mensen vallen weer terug in hun oude, ongezonde eetpatroon. Best gek eigenlijk, als je bedenkt dat je het ‘alleen maar even hoeft te doen’ nadat je het bedacht hebt. 

Toch niet zo simpel?

Zo simpel blijkt het echter niet te liggen. Je omgeving heeft namelijk flink wat invloed op de keuzes die je maakt. Als je de hele dag omringd wordt door reclames voor ongezonde producten, is gezonde keuzes maken best lastig. En ook de mensen om je heen maken het je niet altijd even makkelijk. Herkenbaar?

Alleen voorlichting is niet genoeg

Weten wat gezond is en je voornemen om dat (meestal) ook te gaan eten, is vaak niet genoeg om je gedrag écht te veranderen. Duurzaam bedrijfsleven vroeg voeding en gezondheidswetenschapper Maartje Poelman hoe dit werkt. Volgens haar zijn er een hoop verschillende factoren van invloed op je eetpatroon. Wat at je vroeger thuis? Wat eten de mensen met wie je nu omgaat? Maar ook je fysieke ‘voedselomgeving speelt mee. Waar woon je, en welk voedsel zie je elke dag? Ook vertelt ze dat er sinds de jaren ‘80 producten steeds mee vet, suiker en zout zijn gaan bevatten, en dat overgewicht steeds meer voorkomt. 

Ongezond eten: het nieuwe roken?

Die voedselomgeving is helaas niet altijd even makkelijk te beïnvloeden. Er valt een hoop geld te verdienen met ongezond eten verkopen, en grote concerns hebben vaak veel macht. Die macht strekt zich uit tot in de wetenschap. Studies die betaald worden door frisdrankmerken concluderen bijvoorbeeld vijf keer zo vaak als onafhankelijke studies dat suikerhoudende dranken geen invloed hebben op overgewicht. De tactieken die soms door grote voedselconcerns toepast worden zijn vergelijkbaar met wat de tabaksindustrie vroeger deed. Dat betekent misschien wel dat er ook kansen liggen: in Nederland zijn in de loop der jaren een verbod op rookwarenreclame, het rookverbod in de horeca en flinke accijnzen ingevoerd. Kruidvat en Trekpleister besloten recent om helemaal geen tabak meer te verkopen omdat het niet bij de winkels past. Het aantal rokers daalt gestaag, dus de combinatie van voorlichting en maatregelen duwt het probleem de goede kant op. 

Nederland kan ook nog beter nudgen

Helaas stimuleren niet alle overheidsmaatregelen gezond eetgedrag. Groenten en fruit zijn sinds de eeuwwisseling 50% en 41% duurder geworden, terwijl suiker 18% goedkoper werd. In plaats van een maatregel te nemen die groenten en fruit goedkoper maakt, heeft het huidige kabinet besloten om de BTW op voeding van 6% naar 9% te verhogen. Ook op gezonde producten, en dat kan natuurlijk anders. Voedselwaakhond Foodwatch startte daarom een petitie om groente en fruit BTW-vrij te maken. Hij werd al door meer dan 60.000 mensen ondertekend (en dat kan nog steeds!) Ook supermarkten zelf zouden hierin een rol kunnen spelen door gezond eten beter te presenteren, en goedkoop junkfood uit het zicht te leggen.

Wat kan jij nu al doen?

Is het dan alleen maar afwachten tot er maatregelen van bovenaf genomen worden? Hebben we zelf eigenlijk geen keuze meer? Nee, je kunt jezelf wel degelijk op weg helpen naar verstandige keuzes.

• Zet thuis en op je werk fruit op tafel, zodat je dit eerder tegenkomt dan de koektrommel.
• Doe strategisch boodschappen: vermijd de supermarkt als je honger hebt en moe bent. Zo koop je makkelijker verstandig in. 
• Gebruik de Questionmark app; deze helpt je op weg naar gezonde alternatieven zodat je niet zelf iedere verpakking hoeft te lezen.
• Gebruik Mijn Voedingscentrum en houd bij wat je nodig hebt en binnenkrijgt.
• Stel concrete doelen; je hoeft dan niet steeds weer te bedenken of je iets wel of niet moet doen.
• Doe het samen: spreek met iemand af wat je wel en niet gaat eten.
• Beloon jezelf positief; wees lief voor jezelf.

Succes met gezonder eten!

Heb jij nog tips die je graag met andere nudgers deelt? Laat een reactie achter!